16 grudnia 1997 roku o godzinie 18:30 czasu japońskiego miliony dzieci zasiadło przed telewizorami, aby obejrzeć kolejny odcinek ulubionego anime Pokémon. Nikt nie spodziewał się, że ten pozornie zwykły wieczór przejdzie do historii jako jeden z najbardziej tragicznych incydentów w dziejach japońskiej telewizji. Emisja 38. odcinka pierwszej serii, zatytułowanego „Dennō Senshi Porygon” (Electric Soldier Porygon), spowodowała masowe hospitalizacje dzieci z objawami napadów epileptycznych.
Historia Odcinka „Electric Soldier Porygon”
Fabuła i Produkcja
Odcinek „Electric Soldier Porygon” został wyreżyserowany przez Kiyotaka Itani i napisany przez Junki Takegami. W fabule Ash i jego przyjaciele odkrywają problemy z systemem przesyłania PokéBalli w lokalnym Centrum Pokémon. Aby rozwiązać problem, muszą wejść do wnętrza maszyny, gdzie spotykają cyfrowego Pokémona o nazwie Porygon. Okazuje się, że Team Rocket ukradł prototyp Porygona Profesora Akihabary i używa go do kradzieży Pokémonów z systemu komputerowego.
Scena, która Zmieniła Wszystko
Kluczowa scena, która wywołała tragedię, miała miejsce około 20 minut od początku odcinka. Pikachu użył ataku Thunderbolt, aby zatrzymać rakiety antywirusowe, co spowodowało eksplozję przedstawioną za pomocą szybko migających czerwonych i niebieskich świateł. Dokładny moment, który wywołał napady, został wyemitowany o godzinie 18:51:3. Scena trwała około 4 sekund i zawierała miganie o częstotliwości około 12 Hz.
Fragment odcinka – nie polecamy osobom z epilepsją. Odpalacie na własną odpowiedzialność!
Skala Tragedii: Statystyki i Fakty
Natychmiastowe Skutki
Według badania przeprowadzonego przez japońską Agencję Zarządzania Pożarami i Klęskami Żywiołowymi, 685 widzów – 310 mężczyzn i 375 kobiet — zostało przewiezionych do szpitali karetkami pogotowia. Spośród nich 208 osób zostało przyjętych do szpitali, w tym troje w stanie nieprzytomności Najstarszą ofiarą był 58-latek z prefektury Kanagawa.
Najwyższą zachorowalność odnotowano w grupie wiekowej 11-15 lat, przy czym ponad 90% poszkodowanych stanowiły dzieci i nastolatki z gimnazjów i szkół średnich. Pomimo że stacja TV Tokyo miała ograniczony zasięg naziemny, ofiary zgłaszano również spoza obszaru nadawania, które odbierały sygnał poprzez przekaz naziemny lub kablowy.
Szerszy Obraz Zjawiska
Badania przeprowadzone po incydencie wykazały, że 5-10% widzów doświadczyło łagodnych objawów, które nie wymagały hospitalizacji. Dwanaście tysięcy dzieci, które nie zostały wysłane do szpitali, zgłosiło łagodne objawy choroby. Trzyletnie badanie 103 pacjentów wykazało, że tylko 22% miało napady po incydencie, a 15 z tych pacjentów zostało zdiagnozowanych z napadami wywołanymi wizualnie.
Reakcja Mediów i Władz
Natychmiastowa Odpowiedź
Ponad trzy godziny po emisji kontrowersyjnej sceny, NHK General TV jako pierwszy kanał poinformował o napadach o godzinie 21:59 tego wieczoru podczas serwisu informacyjnego. Następnego dnia temat był szeroko omawiany w programach informacyjnych, ale z zamrożonymi kadrami, aby zapobiec dalszym szkodom.
Dzień po emisji, stacja telewizyjna TV Tokyo, która nadała odcinek, wydała przeprosiny dla japońskiej opinii publicznej, zawiesiła program i zapowiedziała zbadanie przyczyn napadów. Policjanci ze stacji Atago zostali poleceni przez japońską Krajową Agencję Policji, aby przesłuchać producentów anime w sprawie treści i procesu produkcyjnego programu.
Wpływ na Rynek Finansowy
Na Tokijskiej Giełdzie Papierów Wartościowych akcje Nintendo (firmy publikującej gry, na których bazuje anime) spadły następnego ranka o 400 jenów do 12 200 jenów (niemal 3,2%). Prezes Nintendo, Hiroshi Yamauchi, powiedział na konferencji prasowej dzień po emisji odcinka, że firma gier wideo nie ponosi odpowiedzialności, ponieważ oryginalna gra Pokémon na Game Boy była prezentowana w czerni i bieli.
Naukowe Wyjaśnienie Zjawiska
Epilepsja Fotowrażliwa
Epilepsja fotowrażliwa to specyficzny typ epilepsji, w którym napady są wywoływane przez migające światła lub wzory kontrastu światło-ciemność. Dotyka ona około jednej na 4000 osób w populacji ogólnej, ale wpływa na 2-14% osób z epilepsją. Badania wykazały również, że kobiety są dwukrotnie bardziej narażone na epilepsję fotowrażliwą niż mężczyźni, a przypadki są pięć razy częstsze u osób w wieku 7-19 lat.
Częstotliwość i Mechanizm
Migające światła o częstotliwości między 16-25 Hz (mignięć na sekundę) to powszechne częstotliwości wyzwalające napady, ale różni się to u różnych osób. Niektórzy ludzie mogą być wrażliwi na częstotliwości od 3 Hz do 60 Hz. W przypadku odcinka Pokémon, scena zawierała miganie o częstotliwości około 12 Hz przez około 6 sekund.
Kontrwersje Naukowe: Histeria Masowa czy Prawdziwa Epilepsja?
Badania Benjamina Radforda
Badacz Benjamin Radford przeprowadził szczegółową analizę incydentu i opublikował wyniki w 2001 roku w Southern Medical Journal. Jego badania sugerują, że podczas gdy niektóre dzieci rzeczywiście doświadczyły napadów fotowrażliwej epilepsji, znaczna część przypadków mogła być wynikiem histerii masowej.
Radford argumentował, że charakterystyczne cechy epizodu są zgodne z diagnozą histerii epidemicznej, wywołanej nagłym niepokojem po dramatycznych doniesieniach medialnych opisujących stosunkowo małą liczbę prawdziwych napadów epilepsji fotowrażliwej. W ciągu dwóch dni od pierwszego incydentu około 13 000 dzieci potrzebowało pomocy medycznej z powodu napadów.
Długoterminowe Konsekwencje
Przerwa w Nadawaniu
Po emisji „Electric Soldier Porygon”, anime Pokémon przeszło na niemal czteromiesięczną przerwę. Odcinek „Holiday Hi-Jynx”, który miał być wyemitowany następnego tygodnia, 23 grudnia 1997 roku, został wycofany po incydencie i nie był nadawany aż do 5 października 1998 roku.
Zmiany w Harmonogramie
Wszystkie 37 odcinków pierwszej serii Pokémon zostały powtórzone na Kids Station w Tokio przed powrotem serialu 16 kwietnia 1998 roku z emisją odcinków „Pikachu’s Goodbye” i „The Battling Eevee Brothers”. Po przerwie slot czasowy zmienił się z wtorku na czwartek.
Nowe Standardy Nadawcze
Incydent doprowadził do wprowadzenia nowych standardów nadawczych w Japonii. Przez lata po incydencie na początku wszystkich japońskich programów telewizyjnych emitowano ostrzeżenie, przestrzegające widzów, aby nie siadali zbyt blisko ekranu telewizora i oglądali tylko w dobrze oświetlonym pomieszczeniu.
Los Porygona: Niesprawiedliwa Kara
Wykluczenie z Serii
„Electric Soldier Porygon” nigdy więcej nie został wyemitowany w żadnym kraju. Anime Pokémon nie przedstawiło Porygona ani jego ewolucji, Porygon2 i Porygon-Z, w żadnych kolejnych odcinkach poza krótkimi kameami, pomimo że to Pikachu spowodował epileptogenny efekt stroboskopowy.
Wielu fanów Pokémon uważa zakaz dotyczący Porygona i jego ewolucji za dość niesprawiedliwy, szczególnie że Pikachu był faktycznie winną stroną odpowiedzialną za efekt stroboskopowy. Fakt, że minęło już niemal 30 lat od „Pokémon Shock”, doprowadził niektórych do twierdzenia, że nadszedł już czas, aby powitać Porygona i jego ewolucje z powrotem w anime.
Test Hardinga: Rewolucja w Bezpieczeństwie Telewizyjnym
Powstanie Standardów
Incydent Pokémon przyczynił się do rozwoju automatycznych testów epilepsji fotowrażliwej, znanych jako test Hardinga. Harding Flash and Pattern Analyser (FPA) to zastrzeżone oprogramowanie używane do analizy treści wideo pod kątem migających i stacjonarnych wzorów, które mogą szkodzić osobom cierpiącym na epilepsję fotowrażliwą.
Współczesne Zastosowanie
Dzisiaj obszar migający musi przekraczać 25% klatki wideo, aby wygenerować błąd migania; w przeciwnym razie może zostać wskazane ostrzeżenie. Test analizuje przejścia luminancji o co najmniej 20 cd/m² na poziomie pikseli po kompensacji ruchu i szumu.
Wpływ na Popkulturę i Przemysł Rozrywkowy
Globalne Zmiany
Incydent „Pokémon Shock” miał wpływ daleko poza granice Japonii. Wprowadził on zestaw wytycznych dla animacji, które obejmowały ograniczenie czasu trwania migających świateł i ilości czasu, przez który kolory mogły migać na ekranie. Te standardy są obecnie stosowane na całym świecie w przemyśle telewizyjnym i filmowym.
Dzięki incydentowi Pokémon współczesne filmy i programy telewizyjne zawierają ostrzeżenia dotyczące migających świateł. Przykładem może być film „Iniemamocni II”, którego użycie migających świateł i czerwonych efektów świetlnych uczyniło wiele kin nie tylko niedostępnymi, ale potencjalnie śmiertelnie niebezpiecznymi dla wielu widzów.
Lekcje na Przyszłość
Znaczenie Świadomości Medycznej
Tragedia „Electric Soldier Porygon” podkreśla znaczenie świadomości medycznej w produkcji mediów. Pokazuje, jak pozornie nieszkodliwe techniki animacyjne mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne dla wrażliwych widzów.
Incydent również zwraca uwagę na rolę mediów w rozprzestrzenianiu paniki i potrzebę odpowiedzialnego raportowania w sytuacjach kryzysowych. Dramatyczne doniesienia medialne mogły przyczynić się do zwiększenia liczby przypadków poprzez wywołanie histerii masowej.
Podsumowanie
Incydent „Pokémon Shock” z 16 grudnia 1997 roku pozostaje jednym z najbardziej znaczących wydarzeń w historii telewizji japońskiej i światowego przemysłu rozrywkowego. Chociaż tylko niewielka część z tysięcy poszkodowanych dzieci rzeczywiście cierpiała na epilepsję fotowrażliwą, wydarzenie to doprowadziło do rewolucyjnych zmian w standardach nadawczych i zwiększyło świadomość na temat bezpieczeństwa widzów.
Tragedia pokazuje, jak ważne jest zrozumienie wpływu treści medialnych na zdrowie publiczne i potrzebę ciągłego doskonalenia standardów bezpieczeństwa w przemyśle rozrywkowym. Mimo że Porygon został niesprawiedliwie ukarany za winę Pikachu, jego historia służy jako przypomnienie o odpowiedzialności, jaką ponoszą twórcy treści wobec swoich odbiorców.
Loading ...
